DİYARBAKIR – Diyarbakır Ticaret ve Sanayi Odası (DTSO), DTSO Kadın Meclisi ve DTSO Bilim Eğitim Vakfı iş birliğinde düzenlenen Bölgesel Düzeyde Kadın Kooperatifleri çalıştay raporu yayımlandı. DTSO Proje Ofisi tarafından hazırlanan rapor, 14 bölge ilinde faaliyet gösteren 42 kadın kooperatifinin katılımı ile kooperatiflerin sorunları, ihtiyaçları ve gelişme alanlarına odaklanıyor.
‘KOOPERATİFLERE ÖZEL DESTEK VERİLMELİ’
Rapor ile ilgili çalıştaya katılan ve raporu hazırlayan Oda yetkililerinden, DTSO Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Kaya, kentin tarımsal üretimdeki potansiyeline değinerek toplam tarımsal üretim ve gıda üretiminde kooperatiflerin üretimlerinin oldukça sınırlı olduğunu belirtti.
Kaya, “Kırsal bölgelerimizde aile işletmeciliği yaygın. Kooperatifler kırsalı desteklemek için önemli bir örgütlenme modeli. İlimizde destek almak için kurulan pek çok kooperatif var. Ancak üretimde, üreticiler için ortak hammadde tedariği, lojistik, satış ve pazarlama desteği sunan güçlü kooperatiflerimiz yok. Dolayısıyla mevcut kooperatifleşme politikalarımızı gözden geçirmemiz lazım. Üreticileri destekleyen, güç birliğini amaçlayan kooperatifler için bütüncül politikalara ihtiyaç var” şeklinde konuştu.
‘YEREL KURUMLARIN DESTEĞİNE İHTİYAÇ VAR’
DTSO Meclis Başkanı Nevin İl ise son yıllarda sayıları hızla artan kadın kooperatiflerine değindi. İl, “Devletin verdiği destekler kadınları kooperatif kurmaya teşvik ediyor. Son yıllarda sayıları hızla arttı. Ancak kooperatiflerin kurulma şekli, faaliyetleri ve sürdürülebilirlikleri ile ilgili sorunlar yaşanıyor. Bazı kooperatifler kamu kurumları ve belediyelerden destek alarak faaliyetlerini sürdürüyor. Ancak bazı kooperatifler genel kurul, idari giderler vb. gibi temel giderlerini dahi karşılamakta zorlanıyor. Yine kurulan kooperatiflerin faaliyet alanlarına baktığımızda aile içi rollerinin devamı niteliğinde iş alanlarında yoğunlaştığını görüyoruz. Kadın kooperatifleri kurulmadan önce değil, kurulduktan sonra hangi alanlarda faaliyet yürüteceklerini tartışıyorlar. Bu noktada yerel kurumların desteğine ihtiyaç duyuyorlar. Ancak daha yenilikçi üretim ve hizmet alanlarında kadın kooperatifleri yok” dedi.
DTSO PAZARA SUNACAK
DTSO Bilim Eğitim Vakfı Başkan Yardımcısı Faruk Korkmaz da, Vakıf desteği ile kadın kooperatiflerine yönelik planladıkları çalışmaları aktardı. Korkmaz, “Gastro İnovasyon Merkezi bünyesinde kadın kooperatifleri ile iş birlikleri geliştireceğiz. Özellikle kırsalda üretim yapan, yöresel ürün üreten kadınlar, kadın kooperatifleri ile ortak bir şekilde ürün geliştirme, markalaşma, pazarlama ve satış konusunda iş birliklerimiz olacak. Hedefimiz Gastro İnovasyon Merkezi satış noktası ve yöresel yemek sunumunda, kadın kooperatiflerinden ürün tedarik etmek ve kadınlar ile birlikte bu ürünleri pazara sunulacak şekilde geliştirmek.”
KADIN KOOPERATİFLERİ KADINLARIN GÜÇLENDİĞİ YAPILAR
Kamuoyuna sunulan rapor hakkında bilgi veren DTSO Genel Sekreter Yardımcısı Meryem Özdemir Ok, “Çalıştay kapsamında 14 ilden 42 kadın kooperatifi ile sorunları konuştuk, çözüm önerileri geliştirdik ve hazırladığımız raporu kamuoyu ile paylaşmak istedik” dedi.
Türkiye genelinde olduğu gibi bölgedeki kadın kooperatiflerinin en temel sorunlarının finansa erişim ve pazarlama olduğunu belirten Ok, şunları söyledi:
“Ürettikleri ürünler için girdi temini ve üretilen ürünlerin satışı ve pazarlanmasında sorunlar yaşıyorlar. Ayrıca kooperatif üyesi kadınların gelirleri oldukça düşük ve kooperatif faaliyetleri için finansman koyamıyorlar. Bu da kooperatiflerin kurumlara ve desteklere bağımlılığını arttırıyor. Ama bu durum aynı zamanda kadın kooperatiflerinin kadınlar için uygun çalışma ortamı ve ücret sunması ile ilgili de sorunlar yaratıyor.”
Ok, “Ancak tüm bu sorunlara rağmen kadın kooperatifleri kadınların bir araya geldiği, dayanışma içinde oldukları ve güçlendikleri yapılardır. Çalıştay katılımcısı kadınlar da kooperatifi bir sosyal girişim olarak tanımladılar. Kadın kooperatifleri arasındaki iş birliklerinin geliştirilmesi, ortak ağlar oluşturulması, satış ve pazarlama süreçlerinin desteklenmesi ve yerel kurumların STK’ların kadın kooperatiflerinin ürettikleri ürünlere öncelik vermesi öne çıkan temel öneriler oldu” dedi.
