Türkiye’deki ekonomik kriz, toplumun tüm kesimlerini olduğu gibi hapishanedeki mahpusları da derinden etkiliyor. Hatta koşulları değerlendirdiğimizde krizden “fazlasıyla” payını alıyor diyebiliriz.
Halktv.com.tr’ye konuşan CİSST’in aktardığına göre, mahpusların dış dünyayla iletişim kurabilmesi için önemli araçlardan olan mektupların gönderim ücreti, 81 TL’den başlıyor ve daha yüksek meblağlara kadar çıkabiliyor. Ücretlerdeki artışın büyük bir sorun haline geldiğini vurgulayan CİSST, bu durumu PTT’ye sordu.
Hapishanelerdeki insan hakları ihlallerinin korunması amacıyla çalışmalarını yürüten Ceza İnfaz Sisteminde Sivil Toplum Derneği (CİSST), gözlem ve mahpus aktarımlarına dayanarak mahpusların daha çok yoksul kesimden oluştuğunu belirtiyor. Bu nedenle ekonomik kriz, bu kesimlerin üzerindeki yükü daha da artırmış durumda.
MAHPSULAR ZİYARET EDİLEMİYOR
CİSST’in edindiği bilgilere göre birçok mahpus, ailesinin ikamet ettiği yerlerden uzak hapishanelerde tutuluyor. Uzak mesafeler ve yüksek yol masrafları nedeniyle ailelerin mahpusları ziyaret etmesi güçleşiyor. Birçok mahpus yakını, bu mali yükü karşılayamadığı için ziyaret gerçekleştiremiyor.
Ayrıca, hapiste çalışan mahpusların aldıkları düşük ücretler ve çalışmak isteyen her mahpusun iş bulamaması, ekonomik zorlukları daha da artırıyor. Ekonomik geliri sınırlı olan mahpus yakınları, hapishanedeki mahpuslara sadece temel ihtiyaçlarını karşılayabilecek kadar destek olabiliyor. Gelir sıkıntısı çeken mahpuslar ise kantin alışverişini ve elektrik faturalarını ödemekte zorlanıyor.
MEKTUPLAŞMAK ÇOK ZOR
Hapishanedeki mahpusların dışarıyla iletişim kurmalarında önemli bir araç olan mektup da ekonomik krizden nasibini alıyor. Görüş imkanları kısıtlı ve görüntülü görüşme hakkından faydalanamayan mahpuslar, aileleriyle mektup yoluyla iletişim kurabiliyor. Ancak, CİSST’e aktarılan bilgilere göre, mahpuslar yüksek gönderim ücretlerini karşılayamadıkları için mektup gönderememeye başladı.
Mektup ücretlerinin pahalılığı, aile ve yakınlarının yanı sıra CİSST gibi hak temelli çalışma yürüten kuruluşlara, medya kuruluşlarına mektup göndermek isteyen mahpusların önüne bir engel olarak çıkıyor.
PTT’YE SORU SORULDU
CİSST, gönderim ücretlerinin pahalı olmasından dolayı mektup gönderemediklerini belirten mahpusların sesini duyurmak amacıyla 17 Ekim 2023 tarihinde PTT’ye bilgi edinme başvurusu yaptı. Başvuruda, mektup gönderim tarifelerinin son bir yıl içindeki değişimi ve hapishanedeki mahpuslara uygulanan özel bir tarife olup olmadığı soruldu.
CİMER tarafından verilen yanıtta şunlar yer aldı:
“Şirketimiz tarafından gönderi maliyetleri ve pazar koşulları dikkate alınarak fiyatlandırma yapılmakta olup yürürlükte olan tarifemiz www.ptt.gov.tr resmi internet adresinde şeffaf bir şekilde paylaşılmaktadır. Ayrıca Şirketimiz posta hizmetlerinden biri olan mektup gönderimleri için tarife dışında herhangi bir indirim uygulanması bulunmamaktadır.”
CİSST’e göre, PTT’nin mektuplara uyguladığı zamlar hapishanedeki birçok mahpusu olumsuz etkiliyor. Özellikle ağırlaştırılmış müebbet hükümlüleri, yabancı uyruklu mahpuslar, kadın mahpuslar ve LGBTİ+ mahpuslar, artan ücretlerden en çok etkilenen gruplar arasında yer alıyor.
