Dünya çapında atık üretiminin 2050 yılına kadar 4 milyar 200 milyon tona ulaşması bekleniyor. Günümüzde Türkiye’de günlük 80 bin tonu aşkın çöp ortaya çıkarken, bu atıklardan üretilen elektrikle önemli ölçüde dönüşüm sağlanıyor. Son yıllarda bu alanda faaliyet gösteren tesislerin sayısının artmasıyla birlikte çöpten elektrik üretimi yaygınlaştı. Atık Yönetimi ve Atıktan Enerji Üreticileri Derneği (TAYED) Genel Başkanı Ali Rıza Öner, Türkiye’de üretilen elektriğin yüzde 2’sinin katı atık bertaraf tesisleri tarafından üretildiğini belirterek, bu şekilde yıllık 600 bin ton eşdeğeri karbon emisyonunun da azaltıldığını anlattı.
Öner, bir grup gazeteciye yaptığı değerlendirmede, katı atık bertaraf tesislerinin yapılması, işletmesi veya işlettirilmesinin büyükşehir belediyelerinin yetkisinde olduğunu anlattı. Öner, katı atık bertaraf tesislerinin çevreci tesisler olduğunu ve buranın işletmecilerinin bertaraf hizmeti karşılığında belediyeden herhangi bir bertaraf bedeli almadıklarını kaydetti. Öner, “Bu tesisler ürettikleri elektriği satarak ayakta duruyor. Ancak YEKDEM sonrası dönem bu tesisleri olumsuz etkiliyor. YEKDEM süresinin katı atık bertaraf tesisleri için tekrar düzenlenerek yeni YEKDEM fiyatları ile en az 15 yıl daha devam etmesi gerekiyor” dedi.
Günümüzde Türkiye’deki atık bertaraf tesislerinin sayısı 200’ü aşarken, işlenen atık miktarı da son verilere göre, 80 milyon tonun üzerine çıktı. Katı atık bertaraf tesislerinin toplam 350 megavatlık bir kapasiteye sahip olduğunu dile getiren Ali Rıza Öner, “Bu tesisler yeşil elektrik üreterek metan gazının zararını 40 kat azaltıyor” şeklinde konuştu.
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) geçtiğimiz yıl sonunda açıkladığı atık istatistiklerine göre, Türkiye’de atık bertaraf ve geri kazanım tesislerinde işlenen 133,2 milyon ton atığın 81,4 milyon tonu bertaraf edildi, 51,7 milyon tonu ise geri kazanıldı. Düzenli depolama tesislerinde 81 milyon ton ve yakma tesislerinde 450 bin ton atık bertaraf edildi. Beraber yakma (ko-insinerasyon) tesislerinde 3,2 milyon ton atık yakılarak enerji geri kazanımı gerçekleştirildi. Kompost tesislerinde 120 bin ton atık geri kazanılırken diğer geri kazanım tesislerinde ise toplam 48,5 milyon ton metal, plastik, kâğıt, mineral vb. atık geri kazanıldı.
